FINDIK 2025 SEKTÖR RAPORUNUN ÇEVİRİSİ VE BÖLGE AÇISINDAN ÖNEMİ-2017
Gelecek Öngörüsü
Türkiye
2015 yili itibariyle Türkiye’nin kabuklu findik üretimi 580 bin ton (290 bin ton kabuksuz) ve %68,2 pazar payiyla dünyada lider konumdadir. Findik hasadi yapilan alan büyüklügünü inceledigimizde 426,696 hektardir. Bu alan dünyada ekilen ve hasat alinan findik alalinin %66.5 denk gelmektedir.
Türkiye ortalama ihracat fiyatlari degerlendirildiginde, dünya fiyatlarindan çok uzak olmadigimiz görülmektedir. Türkiye’de hasat alinan ekili alanlar incelendiginde, 9 yildir bir artis gözlemlenmemektedir.
Bu durumun önümüzdeki 10 yil boyunca degismesi beklenmemektedir.
Sektörün verimlilik rakamlari irdelendiginde ise son 9 yillik periyotta bir degisiklik olmadigi tespit edilmistir. Bunun yani sira ABD’nin verimlilik rakamlarina bakildiginda, 100 baz rakami referans alindiginda, Türkiye verimlilik oraninin 38,38 rakami ile karsilasilmaktadir. Baska bir deyisle, ABD’nin hektar basina verimliliginin Türkiye’ye kiyasla %260 daha fazla oldugunu söylemek mümkündür.
Bu noktada sinir komsumuz olan Gürcistan’in verimliligi dikkat çekmektedir. Zira, iklim, cografi kosullar, sosyo ekonomik yapi göz önünde bulunduruldugunda, Karadeniz Bölgesinde geleneksel findik ekim alanlarimiza da komsu olan Gürcistan’in 2015 yili verimlilik rakami olan 20.955 (Hg/Ha) gibi Türkiye’nin çok ilerisinde oldugu tespit edilmektedir. Ülkemize göre verimliligi %52 daha fazla olan Gürcistan rakamlarinin hedeflenmesi yerinde olacaktir.
Türkiye’de hasat alinan ekili alanlarin ayni kaldigi durumda dahi 870.000 ton kabuklu veya 435.000 ton kabuksuz findik rekoltesi elde etmek mümkün olacaktir. Raporun baz alindigi yillardaki rakamlara bakinca kabuklu rekolte 580.000 ton, kabuksuz ise 290.000 ton oldugunu hatirlamak önemlidir.
Verimlilik artirilmalidir. Bu durumda %50 civarinda rekolte artisi beklenmektedir.
Dünyadaki findik ticareti her geçen gün artmaktadir. Önümüzdeki 10 yil boyunca Avrupa Birligi bölgesinde bilesik ortalama yillik artisin (CAGR) %1,4; Asya’da %1,3; K.Amerika’da %1,5; G.Amerika’da %3 ve Afrika’da ise %1,1 olacagi öngörülmektedir.
AB findik ticaretindeki artisla dogru orantili olarak Türkiye findik ticaretinin de %1,4 artmasi beklenmektedir.
Bu öngörülere ihracat pazarlarimizi genislettigimiz varsayimi da eklendiginde ise Türkiye ihracat pazarinin daha da artirabilecegini rahatlikla söyleyebiliriz. Yine 2015 yili verileri baz alindiginda tablo su sekildedir; - Belçika’nin ithalati 85,8 milyon ABD dolaridir. Ithalatinin %39’unu Türkiye’den yapmaktadir. Buna ilave olarak, %22’si Almanya, %15’ini Fransa’dan, %12’sini Italya ve %6’sini Hollanda’dan tedarik etmektedir. Bu rakamlar analiz edildiginde ise Almanya, Fransa, Italya ve Hollanda’nin findik tedarikinin neredeyse tamamina yakin bir kismini ülkemizden karsiladigi bilinmektedir.
- Çek Cumhuriyeti’nin ithalati 23 milyon ABD dolaridir. Ithalatinin %79’unu Gürcistan, %7’sini ise Slovakya’dan tedarik etmektedir. Bunun yaninda sadece %4’lük kismi Türkiye’den karsilanmaktadir.
- Romanya’nin ithalati 7,7 milyon ABD dolaridir. Ithalatinin %48’ini Italya, %37’sini ise Macaristan’dan tedarik etmektedir. Türkiye ancak %3’lük bir kismi Romanya’ya ihraç etmektedir.
Bu örnekleri daha da çogaltmak mümkündür. Ülkemiz findik ihracat politikalari yeniden ele alinarak, en azindan Türkiye’ye karayolu ile 1-2 gün mesafedeki Avrupa ülkeleri hedef pazar olarak belirlenmeli ve bu ülkelere özel stratejiler gelistirilmelidir.
Diger parametreler ayni kalsa bile, AB pazari odakli ihracat politikasi hedeflendigi takdirde, ihracata dayali büyüme öngörülmektedir.
Zaman zaman ülkemiz çikisli ihracatlarda kalite (Koyu Renkli Findiklar, küf, çürük, aflatoksin ve farkli yil mahsulü vb) sorunu yasandigi malumdur. Bu sorunlara ivedilikle çözüm bulunmalidir. Aksi takdirde ‘’Türk Findigi’’ imaji zedelenecek ve bu olumsuz algiyi degistirmek sektörün uzun yillarina mal olacaktir. Bu nedenle sektörün acilen bu dezavantajli duruma karsi politikalar ve çözümler üretmesi yerinde olacaktir.
Ileriye dönük farkindalik, olumlu algi politikalari tesis edilmesi ve kalite kontrol mekanizmalarinin yogunlastirilmasi halinde, ülkemiz menseli olup diger ülkeler tarafindan gerçeklestirilen findik ihracati (re-export) yeniden ülkemiz üzerinden gerçeklestirilebilecektir.
Buna bagli olarak, önümüzdeki yillarda ‘’Türk Findigi’’ ticaretinde pozitif yönlü degisim yasanabilecegi öngörülmektedir.
Düzce
Düzce ili genel ekonomik yapisi tarim, ticaret ve kismen de olsa sanayiye dayanmaktadir. En önemli tarim ürünü findiktir. Bitkisel üretimde findik hakimiyeti vardir. Bölgenin iklimine ve arazi yapisina uyum saglayan findik bitkisi genis alanlara dikilmis ve halkin çalisma hayatinda önemli ölçüde yer tutmustur. Findik tariminin görece az emek ve çalismaya ragmen yüksek gelir getirmesi, ildeki tarim arazilerinin büyük bölümünün findik üretimine tahsis edilmesine neden olmustur.
Yapilmasi Gerekenler
- Ihracat (özellikle butik çikolata ve pasta üreticileri)
- Findigi isleyerek katma degerli bir ürün haline getirilmesi
- Markalasma
- Devlet Destekleri
Öngörüler dogrultusunda birim fiyatlardaki potansiyel artis, il bazinda sektör ve genel ekonomik verilere olumlu etki edecektir.
